Greenwashing – problematyka, przykłady i regulacje prawne

Jak duży jest problem greenwashingu?

 Z danych Komisji Europejskiej wynika, że aż 80% sklepów internetowych, stron WWW oraz reklam uwzględnia informacje o wpływie produktów na środowisko. Jednak badania przeprowadzone przez Unię Europejską wykazały, że ponad połowa tych deklaracji ekologicznych jest niekompletna lub myląca. Takie działanie nazywane jest greenwashingiem, czyli tworzeniem fałszywego wizerunku produktu jako przyjaznego dla środowiska.

Czym dokładnie jest greenwashing?

Greenwashing to nieuczciwe praktyki marketingowe, których celem jest wprowadzanie konsumentów w błąd co do ekologicznych właściwości produktów lub usług. Według Magdy Biernat-Kopczyńskiej z Rekopol Organizacji Odzysku Opakowań, aż 56% europejskich konsumentów zetknęło się z takim zjawiskiem.

Typowe przykłady greenwashingu

Konsumenci zwracają coraz większą uwagę na ekologiczne działania producentów. Popularne slogany takie jak „T-shirt z butelek PET z recyklingu”, „wysyłka neutralna dla klimatu” czy „opakowanie zawierające 30% tworzyw z recyklingu” budują pozytywne skojarzenia, jednak często są mylące. Przykładowo, produkty reklamowane jako w pełni nadające się do recyklingu, zwłaszcza opakowania o ciemnych kolorach z błyszczącymi etykietami, mogą nie być odpowiednio sortowane i faktycznie przetwarzane. Innym przykładem jest stwierdzenie, że „55% opakowania pochodzi z recyklingu”, bez wyjaśnienia szczegółów – czy chodzi o recykling pokonsumencki, czy przemysłowy oraz których części opakowania to dotyczy.

Jak walczyć z greenwashingiem?

Obecnie konsumenci nie mają możliwości samodzielnego sprawdzenia prawdziwości deklaracji ekologicznych. Wprowadzenie jednoznacznych przepisów oraz skuteczne egzekwowanie ich zarówno na poziomie krajowym, jak i unijnym, jest kluczowe dla ograniczenia tego zjawiska. UE już opracowuje odpowiednie narzędzia prawne, które mają pojawić się już w przyszłym roku.

Regulacje prawne Unii Europejskiej

Nowa dyrektywa unijna ECGD (Empowering Consumers for the Green Transition) zakazuje stosowania mylących określeń ekologicznych takich jak „eko”, „zielony” czy „neutralny dla klimatu” bez solidnych dowodów. Trwają także prace nad dyrektywą Green Claims, która wymusi na przedsiębiorcach weryfikację swoich deklaracji ekologicznych przez niezależne jednostki przed ich publikacją.

 Sytuacja prawna w Polsce

W Polsce walka z greenwashingiem opiera się głównie na przepisach dotyczących nieuczciwych praktyk rynkowych, ochrony konkurencji oraz konsumentów. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów może nałożyć grzywnę nawet do 10% rocznego obrotu firmy, a osoby zarządzające mogą zostać ukarane karą pieniężną do 2 mln zł.

Podsumowanie

Greenwashing negatywnie wpływa zarówno na konsumentów, jak i na uczciwe firmy działające zgodnie z ekologicznymi zasadami. Konieczne są dalsze działania legislacyjne oraz edukacyjne, by skutecznie przeciwdziałać temu zjawisku.

Źródło: Newseria